Cốp pha là gì?

CẬP NHẬT NGÀY 02/05/2023

Cốp pha là gì? chúng ta thường nghe nhiều về cốp pha trong xây dựng nhưng thực sự nó là gì? Được cấu tạo như thế nào? Có bao nhiêu loại cốp pha ở hiện tại? Có nhiều lời khuyên cho rằng dùng cốp pha trong xây dựng để giảm thiểu nhân công và tăng tiến độ, điều này có đúng không? Bạn có thể tìm hiểu thông qua bài viết sau đây.

1. Cốp pha là gì?

Cốp pha là gì còn là khái niệm khá phổ biến trong thi công xây dựng nhưng bạn có biết chính xác đây là gì không? Nó có công dụng gì và cần có tiêu chuẩn như thế nào?

Cốp pha bắt đầu trong tiếng pháp là Coffarge, dịch theo tiếng Việt là khuôn đúc bê tông. Có khá nhiều loại cốp pha nhưng nó là thuật ngữ dùng để chỉ thiết bị xây dựng có chức năng chế tạo nên kết cấu bê tông hay bê tông cốt thép.

Vậy cốp pha tiếng anh là gì? Cốp pha có tên tiếng anh là Form-work hiểu đơn giản là khuôn đúc bê tông được làm từ nhiều loại vật liệu khác nhau như: tôn, sắt thép, gỗ,…. từ xưa người ta còn dùng gỗ, tre làm cốt pha và ngày nay người ta chọn thép, nhôm, composite…. vì độ tiện lợi và tuổi thọ cao.

Cốp pha có vai trò quan trọng giúp đảm bảo độ vững trãi cho hệ bê tông cốt thép của công trình. Đây là thiết bị quan trọng không thể thiếu trong lĩnh vực xây dựng.

2. Cấu tạo, chức năng và vai trò của cốp pha

2.1 Cấu tạo của cốp pha

• Ván mặt: Phần được tiếp xúc trực tiếp với bê tông định hình khối bê tông khi chúng đóng rắn.
• Sườn cứng: Đây là phần liên kết với ván mặt, có nhiệm vụ chịu lực cho toàn khối bê tông.
• Các phụ kiện: Phần này được sử dụng để liên kết bê tông đổ vào khuôn đinh giúp kết dính chặt chẽ với nhau.

2.2 Về chức năng

• Cốp pha có vai trò quan trọng, là phần khuôn giúp tạo các sản phẩm bê tông khác nhau như cột tường, cột kệ, cột đỡ,..
• Đảm bảo độ vững chắc cho khối bê tông khi thi công và trong quá trình ninh kết.
• Ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm về sau bởi khuôn cốp pha càng chắc chắn thì chất lượng sản phẩm sẽ càng tốt.

2.3 Vai trò của cốp pha

• Đánh giá chất lượng của cốt pha tốt: Để có một thành phẩn do cốp pha tạo nên thì cần đạt những yếu tố như đúng vị trí, đúng kích thước.
• Sử dụng vật liệu cốt pha có khả năng chịu lực cao. Đối với một số công trình lớn, cốp pha giữ vai trò rất lớn nên sử dụng vật liệu có khả năng chịu lực như vậy mới đảm bảo chất lượng công trình.

3. Các loại cốt pha phổ biến hiện nay

Khung cốt pha hiện nay có nhiều loại khác nhau, mỗi loại sẽ có đặc điểm, tính chất riêng giúp đảm bảo chất lượng tốt nhất cho bê tông thành phẩm.

3.1 Phân loại cốp pha theo vật liệu

• Cốp pha gỗ: Đây được xem là cốp pha xuất hiện từ lâu và đến nay vẫn được sử dụng, chúng chủ yếu được dùng cho các công trình nhỏ, lẻ. Người ta sử dụng các tấm ván liên kết với nhau bằng định để tạo khung theo kích cỡ khác nhau để định hình bê tông theo hình dạng mong muốn. Tuy nhiên cốp pha gỗ hạn chế về tính thẩm mỹ cho bề mặt bê tông sau hoàn thiện.
• Cốp pha phủ phim: Đây là loại cốp pha được làm bằng cách ghép các tấm ván mỏng được ép chặt bằng bột gỗ với keo chuyên dụng. Các tấm cốp pha được phủ 1 lớp phim trên bề mặt, kích thước tiêu chuẩn từ 1.220mm x 2.440mm và độ dày tuỳ theo 12, 15, 17, 18mm. Loại cốp pha này được dùng để làm khuôn đúc tường, sàn, dầm,… tuy nhiên giá thành cao hơn nhiều so với gỗ tự nhiên.
• Cốp pha nhựa: Đây là loại được làm từ chất liệu nhựa, chủ yếu là composite, sử dụng linh hoạt trong các công trình xây dựng khác nhau. Ưu điểm của nó là trọng lượng nhẹ, tuổi thọ cao nhưng giá thành cũng khá cao.

• Cốp pha nhôm: Đây là loại cốp pha được sử dụng vô cùng rộng rãi trong các công trình, dự án lớn. Mang đến tính thẩm mỹ, bề mặt nhẵn mịn, trọng lượng nhẹ giúp việc thi công lắp đặt đơn giản, nhanh chóng.
• Cốp pha sàn: đúng như tên gọi, đây là loại cốp phá được sử dụng để thi công sàn.
• Cốp pha cột vuông: Đây là loại dùng để đúc các cột bê tông có dạng hình vuông, chữ nhật,… Thiết bị giúp định hình chuẩn kích thước và hình dáng cột bê tông, tháo lắp dễ dàng, có thể tái sử dụng nhiều lần, chi phí đầu tư thấp.

• Cốp pha cột tròn: Loại cốp pha này chuyên sử dụng cho các bê tông khối tròn sử dụng trong nhiều công trình kiến trúc khác nhau như biệt thự, sảnh, trụ cầu đường,… Nó dễ thi công cho hình dáng, chuẩn, tính thẩm mỹ cao.

3.2 Phân loại cốp pha theo kết cấu và công nghệ thi công

Phân loại theo công nghệ thi công

Loại khuôn đúc định hình:

• Luân lưu: Là loại cốp pha sử dụng nhiều lần với chu trình gồm: Chế tạo khuôn, lắp đặt, tháo dỡ, lắp đặt, sử dụng….
• Di động: Gần giống với loại cốp pha luân lưu vì sử dụng trong chu kỳ khép kín nhưng chỉ chế tạo 1 lần, thi công lắp đặt, sử dụng chỉ tháo dỡ 1 lần duy nhất.
• Di động đứng: Bao gồm cốp pha trượt và cốp pha lep. Đây được gọi là nhóm cốp pha thành đứng.
• Di động ngang: Sử dụng trong các công trình khác nhau như kết cấu vòm của đường tuynel di động trên hệ xe đường sắt, cốp pha đúc, hẫng cân bằng,…

Loại cốp pha chuyên biệt

• Loại gỗ xẻ truyền thống: Loại này có tuổi thọ không cao, dễ bị tác động bởi các yếu tố bên ngoài. Người ta có thể thi công cốp pha gỗ trực tiếp ngay tại công trường, có thể sử dụng để đúc nhiều hình thù khối bê tông khác nhau.
• Loại hệ kết cấu thép cốt cứng: Đây là loại sử dụng kết cấu thép cốt cứng của nhà bê tông cốt cứng. Sau khi đóng vai trò làm khuôn để định hình bê tông thì chúng tham gia trực tiếp vào kết cấu bê tông.
• Loại bê tông đúc sẵn: Lắp ghép cột, dầm đúc sẵn bán phẩm, sàn đúc sẵn bán phần rồi đổ bê tông dầm và sàn còn lại ngay ở công trường. Phần cấu trúc kiện đóng sẵn chính là phần khuôn bê tông.

Loại cốp pha linh hoạt

Là hệ thống cốt pha sử dụng các màng cao su hoặc tấm vải bạt có cường độ cao và trọng lượng nhẹ để làm khuôn ván. Loại cốp pha này rất linh hoạt trong tạo hình, lưu động khi sử dụng và tạo kiến trúc tự nhiên.

3.3 Phân loại theo công năng khuôn đúc và kết cấu bê tông

Cốp pha đáy nằm là loại cốt pha chịu lực, có khả năng chịu lực thay cho bê tông và tạo hình cho bê tông, trong đó chịu lực thay bê tông là chức năng chủ yếu bao gồm các loại:

• Khuôn sàn không dầm bê tông cốt thép, công tác ván khuôn, giàn giáo, sàn công tác
• Khuôn vòm và vỏ bê tông cốt thép

Cốp pha thành đứng là cốt pha tạo hình với chức năng gồm chịu lực thay cho bê tông và tạo hình cho bê tông. Trong đó tạo hình cho bê tông là chủ yếu. Bao gồm các loại:

• Khuôn móng bê tông và bê tông cốp thép
• Khuôn tường bê tông cốp thép
• Khuôn cột bê tông cốt thép
• Khuôn kết cấu bê tông cốt thép đúc sẵn
• Khuôn kết cấu bê tông khối lớn
• Trường hợp khác như: Các trường hợp hệ khuôn dầm liền sàn, cốp pha bê tông cốt thép thì khuôn dầm thành thuộc loại khuôn thành đứng và khuôn đáy dầm thuộc nhóm đáy nằm.

Xem thêm CẤU TẠO MÓNG ĐƠN

4. Yêu cầu kỹ thuật đối với cốp pha là gì?

Bất cứ một cốp pha nào cũng cần đạt những yêu cầu sau đây để đảm bảo chất lượng công trình. DƯới đây là một số yêu cầu cần phải có:

• Khuôn đúc phải kín để đựng vữa bê tông tươi lỏng, tránh chảy tràn ra ngoài.
• Hình dạng, kích thước khuôn và vị trí lắp đặt phải đúng với thiết kế để chế tạo được kết cấu bê tông có hình dạng, kích thước như mong muốn.

• Được thiết kế sao cho giữ được hình dạng của bê tông trong suốt quá trình ninh kết, thi công cho đến khi đạt yêu cầu tháo dỡ khuôn.
• Dễ dàng tháo lắp cho phù hợp với điều kiện tháo dỡ, di chuyển và tái sử dụng. Có thể kể đến một số loại cốp pha có trọng lượng nhẹ, khả năng tháo lắp nhanh chóng, dễ dàng như cốp pha ván ép phủ phim, cốp pha nhựa tổng hợp.
• Cốp pha càng bền vững và được thiết kế chuẩn hoá thì số lần tái sử dụng càng cao.

Như vậy, cốp pha là gì bạn có thể tự trả lời được rồi đúng không? Hơn nữa bài viết này cũng giúp bạn hiểu rõ hơn về cấu tạo, phân loại và chức năng của cốp pha. Hy vọng bài viết này sẽ hữu ích đối với bạn.

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

Chia sẻ bài viết: