Cấu kiện là gì?

CẬP NHẬT NGÀY 02/05/2023

Đối với những người làm việc ngành liên quan đến kỹ thuật, xây dựng thì câu hỏi cấu kiện là gì không thể làm khó được họ. Tuy nhiên, đây lại là một thuật ngữ không được nhiều người biết nếu không công tác trong ngành này. Vậy thực ra cấu kiện là gì? Nó được sử dụng như thế nào trong xây dựng. Hãy cùng tham khảo bài viết sau.

1. Cấu kiện là gì?

Cấu kiện là một thuật ngữ chuyên ngành xây dựng, bạn có thể hiểu đơn giản nó chỉ những việc đo lường lực đỡ, nội lực, biến do tác động của ngoại lực hoặc tác động ngoại vi có thể ảnh hưởng đến kết cấu xây dựng thay đổi qua tính toán độ lớn của ngoại lực và một số tác nhân khác.

Đây là việc của nhà thầu, kiến trúc sư khi phải thực hiện tính toán các cấu kiện chính xác nhằm đảm bảo các kết cấu của công trình được liên kết chặt chẽ, an toàn và bền vững theo thời gian. Cấu kiện vô cùng quan trọng vì nó quyết định cho công trình của nhà bạn nên gia chủ cần trang bị cho mình kiến thức về cấu kiện.

Để tạo ra các cấu kiện ghép lớn hơn từ những thép hình, thép tấm riêng rẽ phải dùng đến các liên kết. Chúng được liên kết với nhau tạo ra một công trình hoàn chỉnh. Các liên kết phổ biến hiện như: liên kết hàn và liên kết bu lông, liên kết bằng bản mã,…

2. Những loại cấu kiện hiện nay

Thứ nhất, Cấu kiện chịu uốn. Đây là loại cơ bản rất quan trọng được sử dụng rộng rãi và thường gặp nhất như: dầm, sàn, cầu thang.

Thứ hai, cấu kiện chịu nén. Đây là loại thường gặp trong các cột của khung nhà, trong thân vòm, thanh đà, lực nén n tác dụng theo phương trục dọc của cấu kiện. Có 2 loại chính là chịu nén trung tâm và chịu nén lệch tâm.

Thứ ba, cấu kiện chịu kéo. Có hai loại là chịu kéo trung tâm và lệch tâm. Cấu kiện chịu kéo thường được gặp ở các thanh dàn chịu kéo, thanh treo và thanh căng của vòm thanh bể chứa chất lỏng, bun ke, silo, ống dẫn áp,…

Thứ tư, cấu kiện chịu xoắn. Thường gặp cùng với loại chịu uốn. Cột chịu lực ngang đặt cách trúc 1 đoạn, dầm có liên kết với bản một phía, các xà ngang của khung biên đỡ các dầm theo phương vuông góc với liên kết cứng. Trong cấu kiện chịu xoắn sẽ xuất hiện các ứng suất kéo chính và ứng suất nén chính nghiêng góc 45 độ so với trục.

3. Cấu kiện chính của một ngôi nhà

Các bộ phận chính của một ngôi nhà thường được cấu tạo từ 4 cấu kiện:

• Cấu kiện thẳng đứng: Móng, tường, cột, cửa,…
• Các bộ phận nằm ngang của nhà: Nền, sàn, mái…
• Hệ thống giao thông bao gồm giao thông nằm ngang và giao thông đứng như thang bộ, thang máy. Một số bộ phận cấu tạo như ô văng, ban công, máng nước,…
• Các bộ phận chính của một ngôi nhà thường được cấu tạo bởi nhiều cấu kiện.

4. Ứng dụng cấu kiện trong thiết kế nhà gỗ truyền thống

Phần khung của một căn nhà quan trọng nhất là cột vì chúng đảm nhiệm vai trò chịu lực nén truyền từ c các dầm hay xà xuống sàn và giữ cho nhà luôn vững chắc. Dưới đây là những loại cột không thể thiếu:

• Cột cái: Đây là cột chính của nhà, ở nhà hai đầu tạo 1 khoảng độ sâu cho không gian giữa.
• Cột con: Đây là những cột phụ nằm ở các đầu nhịp. Mái nhà càng dốc và đổ xuống thì ở đó sẽ xuất hiện cấu kiện cột phụ.
• Cột mái hiên: Đây là cột thường thấy ở một số công trình cổ, theo kiểu truyền thống. Bên hiên nhà, phía trước, phía sau sẽ dựng thêm một cột hiên làm trụ.

Dầm (xà) là những giằng ngang chịu kéo và có nhiệm vụ liên kết các cột lại với nhau. Có nhiều loại dầm nằm trong, ngoài hoặc vuông góc với khung dầm. Các loại dầm cơ bản như:

• Dầm hạ có chức năng liên kết tất cả các cột cái lại với nhau ở đỉnh đầu.
• Dầm trên cột con liên kết cột quân của khung phần trên.
• Dầm xà thượng có tác dụng liên kết với đỉnh cột chính. Song song tuốt theo chiều dài của ngôi nhà.
• Dầm dưới cột con tương tự như trên chỉ khác là liên kết phần dưới cột quân.
• Dầm hiên liên kết bộ khung lại 1 thể.
• Còn lại một loại nữ là đòn dông tức là phần dầm trên nóc mái nhà.

5. Ứng dụng của cấu kiện vào mái nhà

• Các dầm chính có chức năng theo chiều dài của khung nhà đỡ mái.
• Rui phần dầm phụ ở giữa đặt dọc theo chiều dốc mái, gối lên hệ thống hoành nhà.
• Mè là các dầm phụ nhỏ hơn, nó sẽ giao với rui. Phần kết cấu theo thứ tự hoành- rui- mè, cấu kiện này sẽ giúp đỡ mái công trình thêm cứng cáp hơn.
• Gạch màn là loại gạch đơn bằng đất nung, sử dụng phổ biến cho nhà kiểu gỗ.
• Ngón vảy rồng giúp nhà không bị dột, tránh nóng và đặc biệt là có thêm phần đất sét kẹp chính giữa.

6. Các cấu kiện thường thấy trong nhà thép tiền chế

Các công trình nhà thép tiền chế thường dùng các cấu kiện như: Cột, kèo, dầm, xà gồ,… Đây là những cấu kiện được thiết kế đủ khả năng chịu lực và vượt được các nhịp lớn có thể đến 100m theo yêu cầu của các nhà xưởng.

Cột, kèo thường được thiết kế dạng chữ H hoặc cấu tạo dạng dàn, cột tròn. Đối với dầm thông thường sử dụng dầm chữ I, H, hộp…

Xà gồ thép thường có dạng chữ C, Z,… Bên cạnh đó, khoảng cách xà gồ từ 1m- 1,5m và liên kết với khung chính nhằm đỡ hệ mái tôn bên trên.

Cấu kiện phụ- Giằng của nhà kết cấu thép là tăng khả năng liên kết, đồng thời đảm bảo tính ổn định của hệ thống kết cấu khung nhà thép tiền chế ở trong quá trình lắp dựng. Giằng bao gồm các loại như giằng mái, giằng đầu hồi, giằng xà gồ, giằng cột nhà thép.

Đến đây bạn có thể hiểu được cấu kiện là gì rồi đúng không nào. Hy vọng những chia sẻ trên giúp bạn hiểu được cấu kiện thường được ứng dụng như thế nào một cách dễ hiểu nhất.

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

Chia sẻ bài viết: