Mẫu sập thờ

CẬP NHẬT NGÀY 28/04/2023

Mẫu sập thờ đẹp là một trong sản phẩm tâm linh không thể thiếu trong gia đình Việt, nhất là những mẫu sập thờ tứ linh. Với mỗi không gian thờ thì sẽ phù hợp với các loại mẫu sập thờ khác nhau. Những mẫu sập thờ này thường được thiết kế dày dặn, chắc chắn, hoa văn chạm khắc tỉ mỉ, tinh tế mang nhiều ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Nếu bạn còn lạ lẫm với mẫu sập thờ đẹp thì có thể tham khảo bài viết sau đây.

1. Sập thờ là gì? Sự ra đời của sập thờ như thế nào?

Sập thờ là sản phẩm dùng cho việc thờ cúng. Thông thường sập thờ được làm chủ yếu từ gỗ, trên thân của nó được chạm trổ những hoa văn đường nét tinh tế có thể là rồng, là phượng, cũng đôi khi là cây cỏ hoa lá. Hình dáng, đường nét có thể thay đổi theo yêu cầu, sở thích, truyền thống của gia đình đó. Sập thờ có dạng hình vuông hoặc chữ nhật với 4 chân trụ đại diện bốn phương Đông, Tây, Nam, Bắc.

Chiếc sập thờ đầu tiên có kích thước ngang bằng với sập gỗ hiện tại xuất hiện từ thời Chính Hoà năm 1680. Loại sập thờ này được thiết kế từ đá và được bài trí ở điện thờ chính đền vua Đinh (Hoa Lư- Ninh Bình). Người thời ấy đã tạc thêm hai con rồng bó hai bên nhằm tạo thế ngai tay giúp sập thờ có dáng uy nghi, quyền quý.

Xem thêm NHÀ KHÔNG CÓ BÀN THỜ CÓ SAO KHÔNG?

Ít ai biết nhưng sập thờ còn có tên khác là long sàng, vân sàng. Nhìn vào mặt có thể thấy được một con rồng lớn, trung tâm là đầu và thân rồng uốn lượn xung quanh sập thờ. Rồng cũng được thiết kế vô cùng chắc chẽ, phần nào quy phạm nhưng cũng có đôi khi không tuân thủ những quy định. Mà cụ thể là các cảnh tường thích nhau như Long, Ly, Quy, Phượng.

Có thể hiểu rằng con rồng này tượng trưng cho trời mây, làm chủ của một nước phồn hoa, phú quý kết hợp với hình tượng viên hoa tinh xảo. Bốn phía sạp được chạm nổi những biểu tượng liên quan tới lân vờn, phượng múa, rùa nước hiện lên một bức tranh sống động.

Thiết kế mặt đứng của sập thờ, chúng ta có thể dễ dàng gặp những điềm diềm xoài trong tư thế kênh kênh, tạo nên tính điêu khắc rất cao cho mặt trước của sập thở cổ. Nếu chạy về hướng trung tâm sẽ thấy những ô chữ nhật trang trí nổi hình tứ linh, mặt sau cảu sập thờ cổ chỉ chạm nổi một hàng hoa chanh với bốn cánh đơn điệu, phần dưới thân sập thờ được mở rộng bằng một gờ gấp vuông thành sắc cạnh rồi mở rộng thêm bằng một mặt cong hình lợi chậu, phía trước chủ yếu được chạm khắc hình vân xoắn và dáo mác.

Chính tâm của một bông hoa tinh xảo cách điệu, song song với đó là nét chạm phần bụng khá sâu như tạo hình chân quỳ dạ cá rất rõ nét. Phần bụng sập thờ khá nông nhưng bù lại bởi nhiều hoạ tiết trang trí. Sập thờ thời nay chỉ cao xấp xỉ 40cm, vì khá thấp nên nó được kê trên một nền bó vỉa đá hộc với thế uy nghi, vương giả.

Những chiếc sập thờ cổ có lẽ là một hiện vật chính trong ý thức tôn thờ nên phần trên của chúng được chế tác từ đá nguyên khối, còn phần dưới thì được lắp ghép thông thường. Những chiếc sập thờ cổ sẽ được sơn son, thếp vàng hầu hết phủ hoàng kim với nhiều đề tài đa dạng như tứ linh, hổ phù, thao thiết kèm theo hoa lá cùng những biểu tượng tự nhiên,…

Mẫu sập thờ đẹp ngày xưa được xem là vật dụng của thần song cũng mang ý nghĩa đề cao, hợp với những nghi thức tôn sùng của chúng ta lúc bấy giờ.

2. Đặc điểm trong thiết kế của các mẫu sập thờ

Ngày nay, để có thể sắp xếp được nhiều đồ thờ, vật lễ trên cùng một mặt phẳng người ta đã dần đổi thiết kế và chế tác nên những sập thờ gỗ cao thấp không nhất định. Ngoài ra, phong cách trang trí phòng thờ đang dần trở nên đa dạng và người dùng sập thờ cũng vô cùng phong phú. Tìm hiểu trang trí không gian thờ tự không còn là sở thích riêng của vua chúa như ngày xưa nữa.

Hiện nay, rất dễ bắt gặp hình ảnh những chiếc sập thờ hiện đại tại các tư gia họ đầu tư và trang trí nên những gian thờ cúng vô cùng bắt mắt và ấn tượng. Những chiếc sập thờ không chỉ duy trì những nét đẹp văn hoá xưa kia của cha ông mà còn được cách tân đáng kể.

Đối với khách hàng có nhu cầu tìm mua sập thờ thì hiện nay mẫu mã của chúng vô cùng đa dạng kèm theo khá nhiều kích thước lý tưởng cho chúng ta dễ dàng lựa chọn.

Bên cạnh những điển tích về Long, Ly, Quy, Phượng những bộ sập thờ hiện đại đã càng ngày càng trở nên thân thiện hơn. Hình tượng dễ nhận thấy nhất trên bất kỳ một sập thờ nào đó là hình ảnh đầu rồng ngay chính trung tâm mặt diện và xung quanh là những linh vật đại diện cho đất trời. Thiết kế độc đáo giúp các mẫu sập thờ trở nên đa dạng, dễ ứng dụng trong đời sống giúp cho người dùng có trải nghiệm tốt nhất khi dùng.

3. Nên chọn sập thờ như thế nào để phù hợp với gia đình

Tại Việt Nam, những thiết kế như tủ thờ, sập thờ, án gian cho đến bàn thờ treo,… Tuỳ vào diện tích không gian, điều kiện và nhu cầu từng hộ gia đình mà họ chọn cho mình những mẫu đồ thờ phù hợp nhất với phong thuỷ căn nhà.

Đối với những gia đình đang sở hữu riêng cho mình một không gian thờ cúng rộng rãi, lại muốn thiết kế riêng biệt thì sập thờ là lựa chọn vô cùng hoàn hảo. Sập thờ có thể kết hợp với kiến trúc không gian thông qua chiều rộng, chiều cao tương đối, bốn chân trụ vững chắc. Từng hoạ tiết trên sập thờ được điêu khắc vô cùng tinh vi, điển hình là sự hiện diện của những linh vật tại bốn chân sập để thể hiện yếu tố tâm linh sâu sắc.

Sập thờ được đánh giá là vô cùng sang trọng lại mang thế uy phong, bề thế vương giả. Nếu chúng ta lưu ý chi tiết nhỏ sẽ thấy mỗi chi tiết đều được chạm trổ cẩn thận và vô cùng cuốn hút, khiến chúng ta không thể rời mắt mỗi khi chiêm ngưỡng.

Những mẫu sập gỗ cổ thấp đã được lấy ý tưởng và cách tân thành những bộ sập thờ đẹp mắt cao cấp hơn. Đối với những người ưa không gian sống cổ kính, truyền thống thì vẫn có thể dùng mẫu sập thờ cổ đẹp vì rất nhiều sập thờ cổ vẫn còn tồn tại đến ngày nay. Không những thế sự liên kết giữa hai mẫu sập gỗ đẹp tạo nên một không gian rất sống động, khá phù hợp với những quý gia chủ yêu thích sự mới mẻ.

4. Các loại mẫu sập thờ được ưa chuộng nhất

4.1 Sập thờ Mai Điểu

Sập thờ Mai Điểu là sập thờ được chạm khắc hoạ tiết hoa mai và một đôi chim truyền thống trong nghệ thuật trang trí nội thất. Nó được tạo hình từ trí tưởng tượng và quan niệm tâm linh của các nước Á Đông cổ xưa.

Theo các chuyên gia phong thuỷ, hoa mai là biểu tượng của sự may mắn, phú quý, cát tường và sự sinh sôi nảy nở, con đàn cháu đống. Đồng thời, hình ảnh đàn chim kéo nhau về ríu rít trên cây mai trăm tuổi tượng trưng cho tiền bạc, may mắn, phú quý, an khang.

Những hoa văn này còn mang ý nghĩa là con cháu quây quần bên ông bà, cha mẹ. Đó là niềm vui nho nhỉ mà bất cứ gia đình nào đều mong muốn mỗi khi có dịp đặc biệt.

4.2 Sập thờ Tứ Linh

Sập thờ Tứ Linh là viết tắt của 4 biểu tượng Long, Lân, Quy, Phụng khắc hoạ hình ảnh bốn loài linh vật hàng đầu trong văn hoá Đông Phương. Chúng được tượng trưng cho 4 phương trời, là đại diện cho đất, nước, gió, lửa. Chúng mang trong mình năng lượng khởi sinh và bảo hộ cho con người luôn được bình an, may mắn.

4 con vật mang những ý nghĩa khác nhau nhưng lại vô cùng gắn kết:

• Long (rồng) đại diện cho thần quyền, vương quyền, giúp trừ tà trấn trạch. Bảo vệ cho sự sinh sôi, nảy nở, đem lại phú quý, vinh hiển, giàu sang tài lộc cho gia đình.
• Lân tượng trưng cho sự tài năng, ưu tú, trí dũng, chúng đem đến hạnh phúc, tiền tài và quan trọng nhất là sức khoẻ.
• Quy (rùa) đại diện cho sự trường thọ. Chúng không chỉ đại diện cho trí tuệ mà còn hiện hữu lên một sức mạnh bảo hộ, đem đến khang ninh thịnh vượng, là một điểm tựa vững chắc cho chúng ta.
• Phụng (phượng) luôn yêu kiều và quý phái tượng trưng cho sự vương giả, hạnh phúc, đầy đủ một sức sống bất diệt theo thời gian. Nó không những là khởi phát lộc tài mà còn may mắn phú quý không bao giờ dập tắt.

4.3 Sập thờ Ngũ Phúc

Hoạ tiết chủ đạo cực kỳ dễ nhận biết của loại thờ này đó là hình ảnh dơi ngậm tiền, dơi ôm chữ thọ và dơi ôm trái đào,… Điều này mang ngụ ý đó là cầu mong đem lại sự may mắn và tài vận, nghênh đón phúc phận hỷ sự về nhà.

Con dơi trong tiếng hán đồng âm với chữ Phúc nên hoa văn con dơi chính là biểu trưng của một chữ phúc. Đối với hình ảnh dơi ngậm tiền thì ngụ ý ẩn sân đó là phúc tài song hành, vinh hoa phú quý.

Hoạ tiết 5 con dơi xếp thành hình tròn vòng quanh chữ thọ hoặc thành vòng tròn là một ý tưởng vô cùng sáng tạo là ngũ phúc lâm môn. Ngũ phúc lâm môn này chính là 5 loại phúc lớn nhất của đời người đó là trường thọ, giàu sang, tâm hồn an yên, thân thể khoẻ mạnh, có đức tốt, thọ hết tuổi trời.

4.4 Sập thờ Hổ Phù

Hổ Phù từ xưa đến nay là biểu tượng thường được dùng để trấn giữ ma quỷ. Do đó có thể dễ dàng bắt gặp sập thờ Hổ Phù xưa kia tại các đình, chùa, miếu. Cũng có thể dễ dàng bắt gặp tại nơi thờ tự của nhà quyền quý, danh vọng hoặc trong các nhà thờ dành cho dòng họ.

Ngày nay đối với những căn hộ có diện tích lớn, rộng rãi, nhiều gia chủ cũng dùng sập thờ Hổ Phù để trấn trạch, giúp con người trong nhà luôn cảm thấy bình an gặt hái được nhiều may mắn. Hình Hổ Phù cũng thường được khắc hoạ qua đầu rồng nhưng lại có miệng sư tử, sừng nai, tai thú, bờm tóc xoăn đuôi theo.

Có nhiều thiết kế, sập thờ Hổ Phù ngậm chữ Thọ, ngậm mặt trăng hay phun ra những bông hoa. Hình dáng của chúng được miêu tả rằng các có hai chân trước bám vào mây hoặc một vài kết cấu khác, biểu trưng cho một sức mạnh khổng lồ, uy nghiêm.

4.5 Sập thờ trơn

Những sập thờ trơn này là sự phát triển không ngừng của thời đại, nhiều gia chủ đã tìm đến những thiết kế vừa tối giản lại truyền thống. Vì vậy sập thờ trơn luôn đáp ứng được mong muốn tối giản của nhiều gia chủ.

Tuy rằng sập thờ trơn đang đi theo hướng phát triển của thời đại nhưng chúng vẫn có thể mang lại không gian thờ cúng một nét đẹp thăng trầm. Sự tối giản đặc biệt này lại mang đậm dấu ấn phong thuỷ và tâm linh không kém những sập thờ đa dạng về hoa văn.

5. Cách lựa chọn mẫu sập thờ đẹp

Chọn theo kiểu dáng sập thờ. Hiện nay có khá nhiều loại sập thờ nhưng loại được dùng nhiều nhất chính là Mai Điểu, Tứ Linh và Tam cấp. Mỗi kiểu dáng mang một ý nghĩa tâm linh riêng biệt tuỳ vào nhu cầu, sở thích của mỗi gia đình.

Chọn theo chất liệu sập thờ. Phải lựa chọn sập thờ được làm bằng gỗ tự nhiên, không pha tạp để đảm bảo về độ bền và giá trị sử dụng cũng như thẩm mỹ. Gỗ tự nhiên thuộc hành mộc nên mang trong mình ý nghĩa phong thuỷ rất tốt. Những loại gỗ thường được sử dụng trong chế tác sập thờ chính là: Gỗ Gụ, gỗ hương, gỗ mít, gỗ vàng tâm,…

Chọn theo kích thước sập thờ. Sập thờ là sản phẩm mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc vì vậy khi lựa chọn một sập thờ phù hợp ngoài việc lưu ý đến kiểu dáng, chất liệu thì chú ý đến kích thước. Nên chọn sập thờ phù hợp với diện tích tổng thể của ngôi nhà và chọn đúng kích thước phong thuỷ tốt theo thước Lỗ Ban. Kích thước sập thờ có thể tạm thời chia làm 3 loại như sau:

• Sập thờ tam cấp: Cấp 1 (2m17- 61cm- 1m17) ; cấp 2 (2m17- 43cm- 1m27); Cấp 3 (2m17- 43cm- 1m47) (Tính theo dài- rộng- cao).
• Sập thờ nhị cấp: Cấp 1 (2m17, 1m97- 81cm- 1m17, 1m27) ; Cấp 2 (2m17, 1m97- 46cm- 1m17, 1m47) (Tính theo dài- rộng- cao)
• Sập thờ thông thường hoặc đơn cấp: 1m97, 2m17- 87cm- 1m27 (Tính theo dài- rộng- cao)
• Bàn cúng cơm hay còn gọi là sập con: 1m07- 67cm, 47cm (Tính theo dài- rộng- cao)

XEM THÊM KÍCH THƯỚC BÀN THỜ ÔNG TÁO

6. Hướng kê sập thờ và nguyên tắc đặt sập thờ đúng phong thuỷ

6.1 Hướng kê sập thờ theo phong thuỷ

Việc chọn kích thước của sập thờ gia chủ chỉ cần chọn theo đúng kích thước Lỗ Ban và không gian thờ cúng của bạn. Đảm bảo nó vừa vặn với không gian và đúng cung tốt trên thước Lỗ Ban là được. Bên cạnh đó cũng cần chú trọng đến hướng kê sập thờ sao cho phù hợp với phong thuỷ.

Gia chủ cần căn cứ tuổi âm lịch để tra mệnh tuổi xem mình thuộc cung nào trong ngũ hành Kim, Mộc, Thuỷ, Hoả, Thổ.

Gia chủ hãy căn cứ theo bát quái để tra ra hướng phong thuỷ phù hợp nhất. Theo phong thuỷ Bát Trạch, tuổi của gia chủ sẽ chia thành hai loại quẻ chính là Đông Tứ Mệnh và Tây Tứ Mệnh. Tính theo hướng thì cũng tương ứng với hướng Đông tứ trạch và Tây tứ trạch.

Những người thuộc hành Kim, Thổ ứng với Tây tứ mệnh còn người thuộc hành Thuỷ, Hoả sẽ ứng với Đông Tứ Mệnh. Trong đó:

• Đông, Đông Nam, Bắc và Nam thuộc Đông Tứ Trạch.
• Tây, Tây Bắc, Tây Nam và Đông bắc thuộc Tây Tứ Trạch.

6.2 Nguyên tắc đặt sập thờ tránh nguy kỵ phong thuỷ

Sập thờ là một trong những món đồ tâm linh nên trong quá trình sắp xếp cũng cần lưu ý một số điều sau đây để tránh phạm kỵ trong phong thuỷ:

Thứ nhất, sập thờ không được dựa vào những nơi thiếu ổn định như cửa sổ hay cửa kính. Tuyệt đối không kê sập thờ nằm cạnh nhà tắm, nhà vệ sinh vì nơi này thường chứa uế khí nên làm mất đi sự linh thiêng nơi thờ tự.

Thứ hai, không kê sập thờ hướng thẳng vào phòng ngủ và nhà bếp. Bên cạnh đó không đặt sập thờ ở những nơi có người thường xuyên qua lại vì nó ảnh hưởng tới sự tôn nghiêm, làm mất đi sự ổn định, thanh tịnh nơi thờ cúng. Nó cũng tránh cho việc động khí, ảnh hưởng đến phúc lộc.

Thứ ba, không đặt sập thờ theo hướng ngũ quỷ ví dụ như hướng Tây Nam nhìn ra hướng Đông Bắc và ngược lại.

Mẫu sập thờ là một trong những món nội thất rất quan trọng đối với việc thờ cúng ông bà tổ tiên. Vì thế sập thờ mang ý nghĩa vô cùng lớn đối với người Việt không chỉ về tâm linh mà mang ý nghĩa phong thuỷ tốt đẹp. Hy vọng những kiến thức trên sẽ hữu ích đối với bạn.

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

Chia sẻ bài viết: